حمله اسرائیل به ایران؛ جرقه یک بحران جهانی با ابعاد امنیتی و اقتصادی

حمله‌ گسترده هوایی رژیم صهیونیستی به تأسیسات هسته‌ای و نظامی ایران در بامداد روز جمعه جهان را در حیرت و نگرانی فرو برد. حمله‌ای که فراتر از مرزهای ایران و اسرائیل، تاثیرات عمیقی بر امنیت خاورمیانه، بازارهای جهانی و نظم بین‌المللی داشته است.

بنا به گزارش‌ها اسرائیل با بیش از ۲۰۰ جنگنده به بیش از ۱۰۰ هدف از جمله سایت استراتژیک غنی‌سازی یورانیم نطنز در خاک ایران حمله کرد. در مقابل ایران نیز با صدها موشک اهدافی را در سرزمین‌های فلسطین اشغالی هدف قرار داد.

بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل اعلام کرد که در این حمله «قلب برنامه هسته‌ای ایران» را هدف قرار داده‌اند؛ اظهاراتی که خود اعترافی به نقض آشکار حقوق بین‌الملل تلقی می‌شود.

پس از این حمله آیت‌الله علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران، مسعود پزشکیان، رییس‌جمهور ایران و قومندانان ارشد نظامی آن کشور حمله را «بی‌پاسخ» ندانسته و وعده داده‌اند که اسرائیل باید منتظر «پاسخی سخت و پشیمان‌کننده» باشد.

بربنیاد آمارهای رسانه‌های ایرانی در حملات امروز، دست‌کم ۶ دانشمند هسته‌ای و ۲۰ مقام ارشد نظامی ایران کشته شده‌اند. این مسئله نه تنها یک خسارت انسانی بلکه ضربه‌ای مهلک به زیرساخت علمی و امنیتی ایران محسوب می‌شود.

بسته‌شدن حریم هوایی ایران، عراق و اردن باعث تعلیق هزاران پرواز در منطقه شد و شرکت‌های هوایی چون لوفت‌هانزا، ویزایر و ایرایندیا مسیرهای خود را تغییر داده یا پروازها را لغو کردند.

بلافاصله پس از حملات، قیمت نفت در بازارهای جهانی بیش از ۱۰ درصد افزایش یافت. این رشد ناگهانی در قیمت انرژی، می‌تواند موجی از تورم و فشار اقتصادی را در سطح جهانی ایجاد کند.

در همین حال اختلال در تردد کشتی‌ها از مسیرهای حیاتی مانند دریای سرخ، خلیج فارس و کانال سوئز موجب افزایش زمان و هزینه‌های ترانسپورتی جهانی خواهد شد. بریتانیا و یونان به کشتی‌های خود توصیه کرده‌اند که از عبور از دریای سرخ خودداری کنند.

سازمان ملل تاکنون واکنش قاطعی به این حمله نشان نداده و تنها خواستار خویشتن‌داری شده است. بسیاری سکوت سازمان‌های بین‌المللی را در برابر این تجاوز را به معنای تأیید ضمنی آن تلقی می‌کنند.

از امارت اسلامی در افغانستان تا اردوغان در ترکیه رهبران کشورهای منطقه حملات اسرائیل را محکوم کرده‌اند. سخن‌گوی امارت اسلامی حمله به دانشمندان و قومندانان نظامی را نقض حقوق بین‌الملل دانسته و بر حفظ ثبات منطقه‌ای تأکید کرده است.

حمله به سایت نطنز اگرچه موجب آسیب‌های شده اما به گفته مقامات ایرانی هیچ‌گونه آلودگی پرتوی یا کیمیاوی به خارج نشت نکرده است. با این حال اعتماد ایران به نهادهای بین‌المللی مانند سازمان انرژی اتمی به شدت کاهش یافته است.

رافائل گروسی، رئیس سازمان انرژی اتمی خواستار خویشتنداری شده، اما ایران از سکوت او ابراز تأسف و او را به «همراهی» با اسرائیل متهم کرده است.

هرگونه اختلال در امنیت خلیج فارس که مسئول حدود یک سوم صادرات نفت جهان است، می‌تواند قیمت انرژی را در سطح جهانی تا مرزهای بی‌سابقه افزایش دهد.

اگر سازمان ملل و قدرت‌های جهانی به جای بیانیه‌های کلیشه‌ای اقدامی جدی نکنند، مشروعیت نظم بین‌المللی بیش از گذشته زیر سوال خواهد رفت.

حمله نظامی اسرائیل به ایران، نه‌تنها یک تجاوز آشکار به تمامیت ارضی یک کشور مستقل است، بلکه زنگ خطری برای اقتصاد جهانی و صلح منطقه‌ای نیز به شمار می‌رود. اگر این بحران به‌سرعت مهار نشود، جهان باید خود را برای پیامدهای به مراتب وخیم‌تر آماده کند.